Jaszczur – duży gad występujący we wszystkich częściach serii Gothic oraz ArcaniA.
Gothic[]
Jaszczury występują w niewielkich grupach liczących po kilka osobników. Można je spotkać na piaszczystych wybrzeżach kolonii, na przykład w drodze do Obozu Bractwa lub przy rzece niedaleko starego klasztoru. Atakują za pomocą swoich uzębionych pysków. Potrafią też wykonywać gwałtowne uniki i szybko się poruszać w pościgu za swoją ofiarą. W grze istnieje zaklęcie umożliwiające przemianę w jaszczura.
Oprócz zwykłych jaszczurów w grze występuje także ich silniejsza, ziejąca ogniem, odmiana nazwana ognistym jaszczurem.

Jaszczury niedaleko Obozu Bractwa
Jaszczury są czteronożnymi gadami o żółtobrązowym kolorze skóry. Mają długie ogony, a ich grzbiet pokryty jest wypustkami. Na wszystkich łapach mają długie, szare pazury.
Są agresywnie nastawione do Bezimiennego. Za zabicie jednego jaszczura bohater otrzymuje 80 punktów doświadczenia. Z ich ciał można pozyskać 4 pazury, o ile protagonista opanował odpowiednie umiejętności.
Gothic II[]
Styl walki i ogólna charakterystyka jaszczurów nie uległa zmianie. Nadal można je spotkać w grupach przy piaszczystych brzegach zbiorników wodnych. Występują pospolicie w okolicach Khorinis oraz Górniczej Dolinie. Wiele osobników można spotkać na przykład na wyspie złodziei lub niedaleko przystani. Dalej można się w nie przemienić za pomocą odpowiedniego zaklęcia.
Podobnie jak w pierwszej części, tutaj również występują ogniste jaszczury o płomienistoczerwonych łuskach.
Wygląd jaszczurów uległ zmianom. Ich skóra jest teraz ciemnozielona i łuskowata. Poza tym budowa ciała i inne cechy charakterystyczne pozostały niezmienione.
Za zabicie jaszczura Bezimienny otrzymuje 120 punktów doświadczenia. Można pozyskać z nich 2 pazury po wyuczeniu się potrzebnych zdolności.
Gothic II: Noc Kruka[]
W Jarkendarze można spotkać dodatkowe osobniki jaszczurów. Kilka z nich przebywa na plaży w pobliżu obozu piratów (o ich zlikwidowanie prosi Morgan), a także na bagnie w pobliżu Domu Uzdrowicieli. Ich siła, zręczność, liczba punktów trafień oraz parametry pancerza zostały zwiększone, a z ciał jaszczurów można pozyskać dodatkowo skórę topielca.

Jaszczury na plaży w Jarkendarze
Gothic 3[]
Jaszczury występują również na kontynencie. Rzadko można je spotkać w okolicach zbiorników wodnych i jaskiniach Myrtany. O wiele częściej występują w ruinach i przy oazach Varantu. Styl walki bestii nie uległ znaczącym zmianom względem poprzednich części, jednak ich dodatkowym atutem jest wywoływanie choroby, która spowalnia regenerację wytrzymałości. Można się przemienić w jaszczura, korzystając z mikstury przemiany lub druidzkiego kamienia tej bestii.

W trzeciej części również pojawiają się ogniste jaszczury, lecz nie zioną już ogniem. Są jedynie trochę silniejsze. Nieopodal Silden można natomiast znaleźć cierpiącego na zatwardzenie jaszczura, który pożarł piłę Hatloda i druidzki kamień jaszczura.
Jaszczury ponownie przeszły zmiany kosmetyczne. Ich skóra nadal jest łuskowata, lecz bardziej wpada w odcienie żółci. Na ich grzbiecie ulokowane są ciemnobrązowe, kolczaste odrosty. Pazury na tylnych łapach są krótsze, a na przednich cieńsze niż ich odpowiedniki z Khorinis.
Za zabicie bestii Bezimienny otrzymuje 100 punktów doświadczenia. Z jaszczurów można pozyskać po jednym języku oraz skórze, mają też dwie pary szponów.
Gothic 3: Zmierzch Bogów[]
Jaszczury nadal można spotkać na plażach i w jaskiniach Myrtany. Ich statystyki, wygląd i pozyskiwane przedmioty nie uległy zmianie. Oprócz ognistych jaszczurów w dodatku można też spotkać bestie, które przeszkadzają magowi Rollanowi.
ArcaniA[]
Jaszczury można spotkać w jaskini z duszą Irriga oraz na bagnach wokół Tooshoo. Podobnie jak w poprzednich częściach, można spotkać także ich ognistą odmianę. Jaszczury są niżej osadzone na nogach, a ich skóra znowu jest ciemnozielona.
Za zabicie jaszczura Bezimienny otrzymuje 116 punktów doświadczenia. Z ich ciał można pozyskać jęzor jaszczura oraz kawałek cuchnącego mięsa.

Koncept jaszczura w ArcaniA
Modyfikacje[]
- Osobny artykuł: Jaszczur/Modyfikacje.
Ciekawostki[]
- Możliwe że są wzorowane na waranach, największych jaszczurkach świata. Sugeruje to kod na przywołanie oraz oryginalna nazwa gada.
- W Gothic jeden z jaszczurów niedaleko górskiej fortecy znajduje się pod modelem świata.
- W Gothic II: Noc Kruka można z nich pozyskać skórę topielca. Jest to spowodowane błędem tłumaczy, którzy nie zaktualizowali nazwy przedmiotu, który w oryginalnej wersji językowej został zmieniony na skórę gadów.
- W podstawowej wersji Gothic 3: Zmierzch Bogów jaszczur podpisany był jako Waran oraz miał inny kod na przywołanie (Master_Waran). Zostało to poprawione w Edycji Rozszerzonej gry.
- W pierwotnej wersji swojego wyglądu w Gothic jaszczur miał dużo krótszy ogon i mniej wyraźnie zarysowane oczy.

Jaszczur w pierwszych wersjach gry